Το σαλάχι ή σελάχι είναι η κοινή ονομασία των υποτρηματικών χονδριχθύων, δηλαδή των χονδριχθύων (ψάρια με χόνδρινο σκελετό) που το σώμα τους είναι νωτοκοιλιακά συμπιεσμένο. Τα σαλάχια ανήκουν στην υπερτάξη βατοειδή (Batoidea).
Η γεωγραφική κατανομή των σαλαχιών είναι παγκόσμια. Στην Ελλάδα υπάρχουν αρκετά είδη σαλαχιών. Αρκετά από αυτά βρίσκονται υπό το καθεστώς αυστηρής προστασίας, καθώς οι πληθυσμοί τους κινδυνεύουν με εξαφάνιση.
Τα σαλάχια εμφανίζουν ποικιλία μεγεθών και κάποια από αυτά φτάνουν σε πολύ μεγάλα μεγέθη. Το μεγαλύτερο σαλάχι στον κόσμο είναι το Διαβολόψαρο (Mobula mobular), με μέγιστο μήκος τα 5,2 μέτρα και βάρος που αγγίζει τον 1,5 τόνο.
Το σώμα των σαλαχιών είναι ατρακτοειδές, ενώ τα θωρακικά πτερύγια (αναφέρονται και ως «φτερά») είναι τόσο μεγάλα που μαζί με τον κεντρικό κορμό και το κεφάλι σχηματίζουν μια ομοιόμορφη πεπλατυσμένη επιφάνεια. Με τα πτερύγια αυτά μπορούν, με διάφορες κινήσεις, να κολυμπούν και να ελίσσονται πολύ γρήγορα. Μια κατηγορία σαλαχιών, οι ρινόβατοι (οικ: Rhinobatidae), έχουν πολύ επίμηκες ρύγχος και γενικότερα μακρόστενο σώμα που καταλήγει σε ουρά σαν αυτή των καρχαριών. Το στόμα των σαλαχιών βρίσκεται στην κάτω επιφάνεια, μπροστά από την κοιλιά, ενώ τα δόντια τους είναι πριονωτά. Το δέρμα της ράχης είναι σκληρό και τραχύ με ποικιλία χρωματισμών, γκριζωπό, κιτρινωπό ή ελαιοπράσινο. Σε ορισμένες οικογένειες όπως οι ράγιες (Rajidae), ο χρωματισμός είναι, συνήθως, ένας συνδυασμός καφέ απόχρωσης και μαύρων κηλίδων ή στιγμάτων, ο οποίος επηρεάζεται άμεσα από το περιβάλλον όπου ζει το άτομο.
Η όσφρηση και η όρασή των σαλαχιών είναι εξαιρετικά αναπτυγμένες. Τα μάτια τους βρίσκονται στη ράχη, ενώ σε ορισμένα είδη (Aetomylaeus spp.) είναι τοποθετημένα πλευρικά στο κεφάλι, το οποίο καταλήγει σε ένα στρογγυλεμένο ρύγχος. Το άκρο του σώματός τους καταλήγει σε μακριά ουρά που μοιάζει με μαστίγιο, η άκρη της οποίας σε αρκετά είδη έχει δηλητήριο και σε μερικά ηλεκτρισμό. Αποτελεί ισχυρό όπλο αλλά και όργανο αναπαραγωγής.
Τα σαλάχια θεωρούνται ζωοτόκα είδη καθώς τα αβγά τους γονιμοποιούνται μέσα στο σώμα της μητέρας και παραμένουν εκεί μέχρι την εκκόλαψη. Τότε, τα μικρά σαλάχια βγαίνουν από το σώμα του θηλυκού πλήρως ανεπτυγμένα μορφολογικά.
Τα σαλάχια είναι σαρκοφάγα και τρέφονται με ψάρια, καρκινοειδή, εχινόδερμα και δίθυρα μαλάκια. Μερικά είδη θεωρούνται επικίνδυνα για τον άνθρωπο, όπως οι μουδιάστρες (οικ: Torpedinidae), οι οποίες με σύσπαση των μυών προκαλούν διαφορά δυναμικού και ηλεκτρικούς παλμούς.
Βρείτε ποια είδη απειλούνται με εξαφάνιση εδώ.
